Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem;

Non ergo Epicurus ineruditus, sed ii indocti, qui, quae pueros non didicisse turpe est, ea putant usque ad senectutem esse discenda.

Eaedem res maneant alio modo.

Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur. Tum ille: Ain tandem? Recte dicis; Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum.

Restatis igitur vos; Quod autem satis est, eo quicquid accessit, nimium est; Utilitatis causa amicitia est quaesita. Similiter sensus, cum accessit ad naturam, tuetur illam quidem, sed etiam se tuetur; Easdemne res? Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus. Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant.

Non enim iam stirpis bonum quaeret, sed animalis.

Quod si ita sit, cur opera philosophiae sit danda nescio. Suo genere perveniant ad extremum; Ergo, si semel tristior effectus est, hilara vita amissa est? In his igitur partibus duabus nihil erat, quod Zeno commutare gestiret. Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane. At modo dixeras nihil in istis rebus esse, quod interesset. Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim.

Eadem nunc mea adversum te oratio est.

Haec quo modo conveniant, non sane intellego. Sit enim idem caecus, debilis. Tum mihi Piso: Quid ergo? Uterque enim summo bono fruitur, id est voluptate. Animum autem reliquis rebus ita perfecit, ut corpus; Nihilo magis.

Ita enim parvae et exiguae sunt istae accessiones bonorum,
ut, quem ad modum stellae in radiis solis, sic istae in
virtutum splendore ne cernantur quidem.

Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam
sapientia.

Audio equidem philosophi vocem, Epicure, sed quid tibi dicendum sit oblitus es.

Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. De hominibus dici non necesse est.

Memini vero, inquam;: Hoc non est positum in nostra actione.
Sint ista Graecorum;: Ergo infelix una molestia, fellx rursus, cum is ipse anulus in praecordiis piscis inventus est?
Praeteritis, inquit, gaudeo.: Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam.

Quonam, inquit, modo?: Quonam, inquit, modo?
Audeo dicere, inquit.: Ut optime, secundum naturam affectum esse possit.
Recte dicis;: Est autem a te semper dictum nec gaudere quemquam nisi propter corpus nec dolere.
Nihilo magis.: Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret?

Ut pulsi recurrant?: Tollenda est atque extrahenda radicitus.
Eam stabilem appellas.: Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia.
Optime, inquam.: Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus.
Sed nimis multa.: Quod equidem non reprehendo;

Num igitur eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse?
Qui autem de summo bono dissentit de tota philosophiae ratione dissentit.
Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtutis vis gravitasque postulat.
Tum Quintus: Est plane, Piso, ut dicis, inquit.
Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis.
Nam ista vestra: Si gravis, brevis;

Est autem a te semper dictum nec gaudere quemquam nisi propter corpus nec dolere.
Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis.
Quamquam te quidem video minime esse deterritum.
Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis?
Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam sapientia.
Vos autem cum perspicuis dubia debeatis illustrare, dubiis perspicua conamini tollere.

Vides igitur te aut ea sumere, quae non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil iuvent.

Mihi quidem Homerus huius modi quiddam vidisse videatur in
iis, quae de Sirenum cantibus finxerit.

In his igitur partibus duabus nihil erat, quod Zeno
commutare gestiret.

An eum discere ea mavis, quae cum plane perdidiceriti nihil sciat?

Aperiendum est igitur, quid sit voluptas; Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis. Roges enim Aristonem, bonane ei videantur haec: vacuitas doloris, divitiae, valitudo; Quae autem natura suae primae institutionis oblita est? Quem Tiberina descensio festo illo die tanto gaudio affecit, quanto L. Bona autem corporis huic sunt, quod posterius posui, similiora. Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur. Nondum autem explanatum satis, erat, quid maxime natura vellet.

Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat.
Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere.
Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis;
Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?
Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest.
De hominibus dici non necesse est.

Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius.

Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. Erat enim Polemonis.

Recte, inquit, intellegis.

Quare attende, quaeso. Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est? Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat? Scisse enim te quis coarguere possit? Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Illi enim inter se dissentiunt. Quam illa ardentis amores excitaret sui! Cur tandem? Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego;

Scrupulum, inquam, abeunti; Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Igitur neque stultorum quisquam beatus neque sapientium non beatus. At iam decimum annum in spelunca iacet. At certe gravius. Quis hoc dicit? Quid est, quod ab ea absolvi et perfici debeat?

Nisi autem rerum natura perspecta erit, nullo modo poterimus sensuum iudicia defendere.
Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt.
Etenim si delectamur, cum scribimus, quis est tam invidus, qui ab eo nos abducat?
Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior;
Quo modo autem optimum, si bonum praeterea nullum est?

Sapiens autem semper beatus est et est aliquando in dolore;
Quae quidem sapientes sequuntur duce natura tamquam videntes;
Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur.
Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest.
Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere.
Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure.

Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem;

Quid de Pythagora? Et quidem, inquit, vehementer errat; Murenam te accusante defenderem. Mihi enim satis est, ipsis non satis. Erat enim res aperta. Tum mihi Piso: Quid ergo?

An hoc usque quaque, aliter in vita?

Hoc loco discipulos quaerere videtur, ut, qui asoti esse velint, philosophi ante fiant. Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Quis negat? Qui est in parvis malis. Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim. Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Eam tum adesse, cum dolor omnis absit; Si enim ad populum me vocas, eum. Audeo dicere, inquit.

Quare attende, quaeso. Ego vero isti, inquam, permitto. Nihil sane. Quonam modo? Velut ego nunc moveor. Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.

Neutrum vero, inquit ille. Equidem e Cn. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Quippe: habes enim a rhetoribus;

Sed nimis multa.

At, illa, ut vobis placet, partem quandam tuetur, reliquam deserit. Quid ad utilitatem tantae pecuniae? Quamquam ab iis philosophiam et omnes ingenuas disciplinas habemus; Qualem igitur hominem natura inchoavit? Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Sed haec omittamus; Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit.

Quam vellem, inquit, te ad Stoicos inclinavisses! erat enim, si cuiusquam, certe tuum nihil praeter virtutem in bonis ducere.

Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo.
Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri.
Ita fit beatae vitae domina fortuna, quam Epicurus ait exiguam intervenire sapienti.
Aperiendum est igitur, quid sit voluptas;
Equidem etiam Epicurum, in physicis quidem, Democriteum puto.
Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis?

Nec vero potest quisquam de bonis et malis vere iudicare
nisi omni cognita ratione naturae et vitae etiam deorum, et
utrum conveniat necne natura hominis cum universa.

Nec hoc ille non vidit, sed verborum magnificentia est et
gloria delectatus.